Մաշկ-մաշկ շփման հրաշքը՝ գիտական և հոգեբանական տեսանկյունից

  Երբ նորածինը առաջին անգամ դրվում է մոր կրծքին՝ անմիջական մաշկային շփման մեջ, այդ անբառ ժեստը խոսում է ամեն ինչից բարձր։ Մաշկ-մաշկ շփումը (անգլ.՝ skin-to-skin contact) վաղուց արդեն դուրս է եկել «նուրբ» պահի զգացմունքային դաշտից՝ հաստատվելով նաև որպես կենսական նշանակություն ունեցող գործընթաց՝ հիմնված գիտական և հոգեբանական լուրջ հիմքերի վրա։

📌 Ի՞նչ է մաշկ-մաշկ շփումը

 Սա այն պարզ, բայց խորապես ազդեցիկ գործողությունն է, երբ նորածինը՝ հաճախ մերկ կամ միայն տակդիրով, դրվում է մոր կամ հոր մերկ կրծքին։ Այս շփումն առավել հաճախ տեղի է ունենում անմիջապես ծննդաբերությունից հետո, սակայն դրա օգտակարությունը չի սահմանափակվում միայն առաջին ժամերով․ այն արժեքավոր է նաև հետագա շաբաթների և ամիսների ընթացքում։

Գիտությունը՝ շփման զորության մասին

  Մաշկային շփումը անմիջապես ակտիվացնում է նորածնի նյարդային համակարգը։ Ցանկացած գրկախառնություն մաշկի մակարդակում նպաստում է օքսիտոցինի՝ «սիրո հորմոնի» արտազատմանը, որն օգնում է իջեցնել նորածնի սթրեսի մակարդակը, կարգավորել սրտի զարկերն ու շնչառությունը։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մաշկային շփումը՝

•բարձրացնում է իմունիտետը, քանի որ մայրիկի մաշկից բակտերիաները օգնում են ձևավորել երեխայի միկրոֆլորան։

•կարգավորում է մարմնի ջերմաստիճանը. մոր կամ հոր կրծքավանդակը իրականում աշխատում է որպես «ջերմակարգավորիչ», թեթև տատանումներով տաքացնելով կամ սառեցնելով երեխայի մարմինը։

•արագացնում է կրծքով կերակրումը, քանի որ նպաստում է երեխայի բնազդային կաթնատվական շարժումներին։

Հոգեբանական կողմը՝ անտեսանելի կապի հաստատում

 Մաշկային շփումը ամրապնդում է ծնող-երեխա կապը՝ ձևավորելով «հոգեբանական անվտանգություն»։ Երբ նորածինն անմիջապես լսում է մոր սրտի ծանոթ զարկերը, զգում է նրա շնչառությունը, դա կանխում է օտարման զգացումը։ Գիտակցական մակարդակով դեռ չկողմնորոշվող երեխան այսպես ձևավորում է առաջին վստահելի կապը, որի հիման վրա հետագայում կկառուցվի ամբողջ հոգեբանական աշխարհընկալումը։

  Ծնողի համար մաշկային շփումը նույնպես կարևոր դեր ունի․ այն նվազեցնում է հետծննդաբերական դեպրեսիայի հավանականությունը, ամրապնդում է ծնողական ինքնավստահությունը և հոգեբանական ներգրավվածությունը։

Ոչ միայն մայրիկի, այլև հայրիկի ներգրավվածություն

  Պարզվում է՝ մաշկ-մաշկ շփումը ոչ միայն մոր հետ է կարևոր, այլև հոր մասնակցությունը դրական արդյունքներ է գրանցում։ Հայրիկի մաշկը նույնպես կարող է ապահովել հանգստություն, ջերմություն և սեր։ Սա հայրիկի համար դառնում է ոչ թե դիտորդի, այլ ակտիվ խնամողի կարևոր հնարավորություն։

  Մաշկային շփումը մարմնի լեզվով սիրո արտահայտությունն է, որը շատ ավելի խոսուն է, քան բառերն են։ Այն վերածվում է կենդանի «դեղամիջոցի»՝ բուժելով առանց դեղորայքի, մերձեցնելով առանց բառերի, ամրացնելով առանց սահմանների։ Գրկախառնության այս պարզ ու բնական գործողությունը հրաշալի հիշեցում է՝ սերը հաճախ հենց մաշկի մեջ է։