Տղամարդու և կնոջ հավասարությունը

 

 Ֆեմինիզմը սոցիալական, քաղաքական և մշակութային շարժում է, որը ջատագովում է բոլոր սեռերի հավասար իրավունքները՝ կենտրոնանալով կանանց առջև ծառացած անհավասարությունների վրա: Ֆեմինիստական ​​գաղափարի հիմքում ընկած է այն համոզմունքը, որ բոլորը, անկախ իրենց սեռից, պետք է ունենան նույն հնարավորությունները, իրավունքներն ու հարգանքը կյանքի բոլոր ոլորտներում, ներառյալ աշխատանք, կրթություն և անձնական հարաբերություններ: Ֆեմինիզմը ձգտում է մարտահրավեր նետել և քանդել այն համակարգերն ու վերաբերմունքը, որոնք հավերժացնում են գենդերային խտրականությունն ու ճնշումը:

Ուսումնասիրողներից ոմանք համարում են, որ առաջին ֆեմինիստը Պլատոնն էր, ով առաջինն էր բարձրացրել պետության մեջ կնոջ սոցիալական դերի խնդիրը։ Կա նաև այլ տեսակետ, որի համաձայն՝ ֆեմինիստական գաղափարների ծնունդը վերագրում են Վերածննդի դարաշրջանին։ Հենց այդ ժամանակ են գրվել Քրիստինե դե Լիզանի առաջին և Կորնելիուս Ագրիպպայի տրակտատները, որոնցում բացեիբաց խոսվում էր հասարակության մեջ կնոջ անձնավորության ճնշման մասին։ Կանանց իրավունքների համար պայքար է ծավալվել Հյուսիսային Ամերիկայում անկախության համար պատերազմի ժամանակ 1775-1783 թվականներին։ Մեծ Ֆրանսիական բուրժուական հեղափոխությունը, հռչակելով բոլոր մարդկանց ազատության, հավասարության և եղբայրության կարգախոսը, ևս մեկ անգամ խթանեց կանանց ձգտումը հավասարության։ Եթե վաղ ֆեմինիզմին բնորոշ էր «Սեռերի հավասարություն» կարգախոսը, ապա հասուն ֆեմինիզմը հռչակել է «հավասարություն տարբերության մեջ»։

Իր հիմքում ֆեմինիզմը արդարության մասին է: Այն կոչ է անում ստեղծել մի աշխարհ, որտեղ և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք կարող են ազատորեն հետապնդել իրենց նպատակները և արտահայտվել՝ չսահմանափակվելով հնացած կարծրատիպերով կամ սոցիալական ակնկալիքներով: Ֆեմինիզմը չի ենթադրում, որ մի սեռը պետք է գերակշռի մյուսին. փոխարենը, այն ձգտում է հավասարակշռության, որտեղ բոլորն իրավունք ունեն ապրելու առանց դատաստանի կամ սահմանափակման վախի` հիմնված իրենց սեռի վրա:

 Ֆեմինիզմի հիմնական գաղափարներից մեկն այն պատմական և շարունակական պայքարի ճանաչումն է, որին կանայք բախվել են հավասար իրավունքներ ձեռք բերելու համար: Ընտրելու իրավունքից, արդար աշխատավարձից մինչև անձնական անվտանգություն, ֆեմինիզմը երկար ժամանակ պայքարել է, որպեսզի կանանց վերաբերվեն նույն արժանապատվությամբ ու հարգանքով, ինչպես տղամարդկանց: Այնուամենայնիվ, ֆեմինիզմը չի սահմանափակվում միայն կանանց խնդիրներով: Այն նաև ընդգծում է, թե ինչպես են կոշտ գենդերային դերերը վնասում տղամարդկանց՝ ստիպելով նրանց տղամարդկության նեղ սահմանումներ ունենալ և զրկելով նրանց խոցելիություն կամ զգացմունքներ արտահայտելու ազատությունից:

 Ֆեմինիզմի կյանքի կարևոր դասը կարեկցանքի և փոխըմբռնման կարևորությունն է: Այն մեզ սովորեցնում է լսել ուրիշների փորձառությունները, հատկապես նրանց, ովքեր բախվել են անարդարության կամ մեկուսացման հետ: Սովորելով այս փորձառություններից՝ մենք դառնում ենք ավելի կարեկից և գիտակցում, թե ինչպես մեր գործողություններն ու վերաբերմունքը կարող են նպաստել կամ մարտահրավեր նետել անհավասարությանը:

 Առօրյա կյանքում ֆեմինիզմը մեզ խրախուսում է կասկածի տակ առնել այն նորմերը, որոնք մենք հաճախ ընդունում ենք որպես ինքնին: Արդյո՞ք կանայք և տղամարդիկ հավասար վերաբերմունքի են արժանանում մեր աշխատավայրում: Արդյո՞ք և՛ տղաներին, և՛ աղջիկներին խրախուսվում է իրականացնել իրենց երազանքներն առանց սահմանափակումների: Արդյո՞ք մենք դաստիարակում ենք մեր երեխաներին այնպիսի ձևերով, որոնք խթանում են հարգանքը բոլոր սեռերի նկատմամբ: Սրանք այն հարցերի տեսակներն են, որոնք ֆեմինիզմը մեզ հրավիրում է տալ ավելի արդար հասարակություն կառուցելու համար:

 Ըստ էության, ֆեմինիզմը մի աշխարհ ստեղծելն է, որտեղ յուրաքանչյուրն ազատ է լինելու ինքն իրեն՝ առանց խտրականության կամ դատաստանի վախի: Դա մի շարժում է, որը մղում է մեզ դեպի ավելի մեծ բարություն, հասկացողություն և արդարություն: Ընդունելով ֆեմինիստական ​​արժեքները՝ մենք ոչ միայն օգնում ենք բարձրացնել ուրիշներին, այլ նաև ստեղծել ավելի ընդգրկուն և կարեկցող աշխարհ մեզ համար: Հավասարության այս ուղերձը հիշեցում է, որ արդարությանն ուղղված յուրաքանչյուր քայլ, որքան էլ փոքր լինի, օգնում է ստեղծել ապագա, որտեղ յուրաքանչյուր անհատ կարող է ապրել արժանապատվորեն և հարգանքով: